Καρκίνος ουροδόχου κύστης

Ο καρκίνος ουροδόχου κύστης είναι η πιο συχνή κακοήθεια του ουροποιητικού και αποτελεί περισσότερο ανδρική παρά γυναικεία υπόθεση. Αφορά κυρίως ηλικίες άνω των 60 ετών και το βασικό του σύμπτωμα είναι η αιματουρία, ενώ είναι συχνά απρόβλεπτος, με μεγάλη επιθετικότητα κατά περιπτώσεις.

Για αυτό και στα πρώτα ανησυχητικά σημάδια η άμεση επικοινωνία με τον ουρολόγο είναι επιτακτική, ώστε η διάγνωση, άρα και η αντιμετώπισή του, να είναι έγκαιρες και αποτελεσματικές.

Παράγοντες κινδύνου

Ο καρκίνος κύστης έχει συνδεθεί με διάφορους παράγοντες κινδύνου, με πρωταγωνιστή το κάπνισμα. Οι νεφροί λειτουργούν ως φίλτρο των χημικών ουσιών που περιλαμβάνονται στον καπνό, τις οποίες κατευθύνουν μέσω των ούρων στην ουροδόχο κύστη. Όταν το κάπνισμα είναι χρόνια συνήθεια και αυτή τη διαδικασία επαναλαμβάνεται συνεχώς, οι ουσίες επηρεάζουν το τοίχωμα της ουροδόχου κύστης και μπορεί να προλειάνουν την ανάπτυξη του καρκίνου.

Πέραν του καπνίσματος η επαγγελματική έκθεση σε χημικά είναι επίσης σημαντικός παράγοντας κινδύνου για τη νόσο. Η καθημερινή επαφή με βαρέα μέταλλα, πετρέλαιο, δέρματα, βαφές, πλαστικά και ελαστικά είναι επιβαρυντική προς αυτή την κατεύθυνση.

Επίσης, μια χρόνια λοίμωξη της ουροδόχου κύστης μπορεί να κρύβεται πίσω από έναν καρκίνο στην ανατομική αυτή περιοχή.

Καρκίνος ουροδόχου κύστης, συμπτώματα

Τα βασικότερα συμπτώματα του καρκίνου της ουροδόχου κύστης είναι η αιματουρία, τόσο μακροσκοπική -που είναι δηλαδή εμφανής στα ούρα- όσο και μικροσκοπική -που εντοπίζεται σε εξετάσεις- η συχνουρία, η επιτακτικότητα στην ούρηση και ο πυελικός πόνος, με τα τρία τελευταία να είναι λιγότερο συχνά. Το πιο ανησυχητικό σύμπτωμα είναι η μακροσκοπική αιματουρία, στην εμφάνιση της οποίας ο ασθενής δεν πρέπει να αδιαφορήσει. Είναι ενδεικτικό ότι η αιματουρία μπορεί να αποτελεί ένδειξη καρκίνου της ουροδόχου κύστης ακόμα κι αν εμφανιστεί μόνο μία φορά.

Ο καρκίνος ουροδόχου κύστης μπορεί να είναι μη διηθητικός (επιφανειακός) ή μυοδιηθητικός. Στην πρώτη περίπτωση τα καρκινικά κύτταρα εντοπίζονται στην επένδυση της ουροδόχου κύστης και δεν έχουν διηθήσει το τοίχωμά της. Πρόκειται για το πρώιμο στάδιο της νόσου που αποτελεί και το 75% των διαγνώσεων.

Στη δεύτερη περίπτωση, στον μυοδιηθητικό καρκίνο, η κακοήθεια έχει εισέλθει στο τοίχωμα και κάνουμε λόγο πλέον για ένα προχωρημένο στάδιο. Σε ακόμα πιο σοβαρές περιπτώσεις ο μυοδιηθητικός καρκίνος της ουροδόχου κύστης μπορεί να κάνει μετάσταση σε γειτονικά όργανα ή άλλα μέρη του σώματος.

Διάγνωση και θεραπεία

Για να διαγνωστεί ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης απαιτείται σε πρώτη φάση κυτταρολογική εξέταση ούρων, η οποία ακολουθείται από υπερηχογράφημα νεφρών και κύστης, ενδοφλέβια αξονική πυελογραφία, κυστεοσκόπηση και βιοψία του υλικού. Αν εξακριβωθεί η κακοήθεια, τότε θα χρειαστούν και περαιτέρω απεικονιστικές εξετάσεις, όπως μαγνητική και σπινθηρογράφημα.

Η πρώτη θεραπευτική επιλογή για τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης είναι η ενδοσκοπική διουρηθρική εκτομή του όγκου (TUR-T), η οποία προκρίνεται στους επιφανειακούς καρκίνους, που δεν έχουν εισβάλει στο τοίχωμα της ουροδόχου κύστης.

Ανάλογα όμως με τον βαθμό επιθετικότητας της νόσου και δη τη διήθησή της στο τοίχωμα της ουροδόχου κύστης, ενδέχεται να απαιτηθεί ολική κυστεκτομή. Κατά την επέμβαση αυτή αφαιρείται ολόκληρη η ουροδόχος κύστη μαζί με τα παρακείμενα ζωτικά όργανα, που στον μεν άνδρα είναι ο προστάτης και οι σπερματοδόχες κύστες, στη δε γυναίκα η μήτρα, οι σάλπιγγες και οι ωοθήκες. Μετά την αφαίρεση της ουροδόχου κύστης αυτή πρέπει να αντικατασταθεί από τη νεοκύστη, μια καινούρια κύστη την οποία θα κληθεί να δημιουργήσει ο χειρουργός ουρολόγος από τμήμα του εντέρου.

Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις που κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό και τα ούρα εκτρέπονται στο κοιλιακό τοίχωμα και συλλέγονται σε ειδικό εξωτερικό σάκο. Ο έγκαιρος εντοπισμός της νόσου στα πρώτα της στάδια, όσο είναι ακόμα εντοπισμένη στα επιφανειακά τοιχώματα της κύστης, είναι κρίσιμος, καθώς αυξάνει τις πιθανότητες αποτελεσματικής αντιμετώπισης του καρκίνου της ουροδόχου κύστης με τις διαθέσιμες θεραπευτικές μεθόδους.

Μάλιστα, καρκίνος ουροδόχου κύστης έχει υψηλά ποσοστά επιβίωσης του ασθενούς, αρκεί η νόσος να εντοπιστεί προτού υπάρξει διήθηση ή επέκταση σε άλλα όργανα.