Ακράτεια Ούρων

Η ακράτεια ούρων δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως νόσος, καθώς είναι περισσότερο σύμπτωμα άλλων παθήσεων. Πρόκειται κυρίως για γυναικεία υπόθεση και αυξάνεται ως πιθανότητα όσο με την πάροδο της ηλικίας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι συνέπειά της, παρά την περί του αντιθέτου αντίληψη ότι συμβαίνει κυρίως στους ηλικιωμένους.  

Η ακράτεια ούρων είναι στην πλειονότητα των περιπτώσεων ιάσιμη, όμως συχνά οι πάσχοντες δεν καταφεύγουν στον γιατρό, ελλείψει σωστής ενημέρωσης και προσπαθούν να την αντιμετωπίσουν μόνοι, παρατείνοντας το πρόβλημα και κάνοντας εκπτώσεις στην ποιότητα της ζωής τους. Άλλωστε, πέραν των πρακτικών προβλημάτων που προκαλεί η ακράτεια, έχει διαστάσεις κοινωνικές και ακολουθείται από συναισθήματα ντροπής και απαξίωσης με συνέπειες και στη σεξουαλική δραστηριότητα.

Ο ασθενής που δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα, αναγκάζεται να ζήσει με πάνες ακράτειας, οι οποίες, εκτός από τα ιατρικά θέματα που δημιουργούν, όπως είναι οι δερματοπάθειες, οι ουρολοιμώξεις και οι κολπίτιδες στην περίπτωση των γυναικών, μπορεί να οδηγήσουν σε κοινωνική απομόνωση. Δεν είναι δε λίγες οι φορές που αυτή η κοινωνική απομόνωση στη ζωή του ασθενούς με ακράτεια ούρων μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη

Τα είδη της ακράτειας ούρων

Τρία είναι τα είδη της ακράτειας: η ακράτεια κατά την προσπάθεια, η ακράτεια επιτακτικού τύπου και η ακράτεια από υπερπλήρωση. 

Ακράτεια κατά την προσπάθεια

Η ακράτεια κατά την προσπάθεια περιγράφει ως όρος την απώλεια ούρων κατά τη διάρκεια μιας προσπάθειας, όπως είναι για παράδειγμα κάποιες κινήσεις του σώματος, ο βήχας ή το φτάρνισμα.

Είναι μια διαδικασία που δεν προκαλείται από την επιθυμία του ασθενούς να ουρήσει, αλλά από την άσκηση πίεσης στην κοιλιά προς τον σφιγκτήρα της ουρήθρας, η οποία ξεπερνά την αντίστασή του, με συνέπεια τη διαρροή ούρων. Τέτοιες περιπτώσεις αύξησης της πίεσης στην κοιλιά είναι η απότομη έγερση από το κρεβάτι, η ανύψωση βαρών, το ανέβασμα μιας σκάλας, η γυμναστική, το γέλιο και ο βήχας. 

Συνήθως η ακράτεια από προσπάθεια οφείλεται στη δυσλειτουργία του σφιγκτήρα, αλλά και τη χαλάρωση των μυών που υποστηρίζουν τα όργανα του πυελικού εδάφους, ενώ και η εγκυμοσύνη, αλλά και η εμμηνόπαυση μπορούν να οδηγήσουν σε αυτή, ενώ μεταξύ των αιτίων είναι και οι νευρολογικές παθήσεις ή οι τραυματισμοί, όπως είναι για παράδειγμα εγκεφαλικά, σκλήρυνση κατά πλάκας, κακώσεις του νωτιαίου μυελού κτλ.    

Ακράτεια επιτακτικού τύπου

Η ακράτεια επιτακτικού τύπου είναι μια μορφή ακράτειας κατά την οποία ο ασθενής αισθάνεται την επιτακτική ανάγκη να ουρήσει, χωρίς όμως η κύστη του να είναι γεμάτη. Αποδίδεται σε ακούσιες συσπάσεις της ουροδόχου κύστης, που χαρακτηρίζεται ως υπερδραστήρια.

Πολλοί ασθενείς μάλιστα συχνά μπερδεύουν τη συχνουρία αυτή με την ουρολοίμωξη.  Τα αίτια της υπερδραστήριας κύστης δεν είναι σαφή, ενώ έχει συνδεθεί με νευρολογικές παθήσεις. Η επιτακτική ούρηση μπορεί να προκληθεί και από μια νευρογενή κύστη, που προκύπτει μετά από νευρολογικές παθήσεις ή τραυματισμούς. 

Ακράτεια από υπερπλήρωση

Η ακράτεια από υπερπλήρωση συμβαίνει όταν η ποσότητα των ούρων στην ουροδόχο κύστη υπερβεί το όριο όπου συνήθως αυτή αδειάζει. Η πίεση των επιπλέον ούρων υπερβαίνει την αντίσταση του σφιγκτήρα και υπάρχει διαρροή. Τα βασικότερα αίτιά της είναι η υπερτροφία του προστάτη στους άνδρες και νευρολογικές βλάβες. 

Κάποιες φορές, όταν έχουμε έναν συνδυασμό της ακράτειας κατά την προσπάθεια και της ακράτειας επιτακτικού τύπου, υπάρχει δηλαδή διαρροή ούρων τόσο εξαιτίας της σύσπασης των μυών της κοιλιάς όσο και εξαιτίας της επιτακτικής ανάγκης για ούρηση, μιλάμε για μεικτή ακράτεια. 

Διάγνωση και θεραπεία

Το ιστορικό του ασθενούς, η συχνότητα των συμπτωμάτων, αλλά και η κλινική εξέταση αποτελούν αρχικά τη βάση για τη διάγνωση της ακράτειας, η οποία συμπληρώνεται από γενική και καλλιέργεια ούρων, αλλά και εξετάσεις αίματος.

Στον έλεγχο για την ακράτεια ούρων μπορεί να συμπεριληφθεί και το υπερηχογράφημα νεφρών, ουροδόχου κύστης και γεννητικών οργάνων, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί και κυστεοσκόπηση ή ουροδυναμικός έλεγχος. Στόχος όλων αυτών είναι να διευκρινισθεί ο τύπος της ακράτειας, ώστε να επιλεγεί η κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση. 

Έτσι, στην ακράτεια ούρων κατά την προσπάθεια υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές, όπως η φυσικοθεραπεία και οι ασκήσεις του πυελικού εδάφους, αλλά και η φαρμακευτική αγωγή για τη σύσπαση του σφιγκτήρα. Σε περίπτωση που η συντηρητική αγωγή αποτύχει, υπάρχει και χειρουργική λύση, που είναι η τοποθέτηση κολπικής ταινίας χωρίς τάση κάτω από την ουρήθρα. Στις δε περιπτώσεις όπου υπάρχει σοβαρή βλάβη στον σφικτήρα, ο τεχνητός σφικτήρας είναι η μόνη αντιμετώπιση.  

Στην ακράτεια επιτακτικού τύπου η προσέγγιση είναι φαρμακευτική, ώστε να αποφεύγονται οι ακούσιες συσπάσεις της κύστης. Εν προκειμένω χορηγούνται αντιχολινεργικά φάρμακα που έχουν επίδραση στους νευρικούς υποδοχείς της κύστης. Τα τελευταία χρόνια στη μάχη κατά της ακράτειας έχει επιστρατευτεί και η αλλαντική τοξίνη, το γνωστό Boto x.

Την ίδια στιγμή, εξαιρετικά αποτελέσματα στη γυνακεία ακράτεια μετά από προσπάθεια έχουν οι διογκωτικοί παράγοντες που εφαρμόζονται στην ουρήθρα και διογκώνουν τα μαλακά μόριά της.

Σε κάθε περίπτωση αυτό που οφείλουν να γνωρίζουν οι πάσχοντες είναι πως δεν πρέπει να αντιμετωπίζουν μόνοι τους το πρόβλημα, αλλά να απευθύνονται το συντομότερο δυνατό σε ειδικό ουρολόγο, που θα καθορίσει και την κατάλληλη θεραπευτική μέθοδο και θα τους βοηθήσει να πάρουν πίσω τη ζωή τους.