Αυτοψηλάφηση Όρχεων: Μπορεί να σώσει τη ζωή σας

Ο καρκίνος των όρχεων είναι ένας σπάνιος τύπος καρκίνου, που όμως αποτελεί τον συχνότερο καρκίνο στους άνδρες ηλικίας 18 έως 40 ετών, με κυρίαρχη ομάδα κινδύνου τους νέους μεταξύ 18 και 30 ετών. Παρότι η πρόγνωση είναι εξαιρετική όταν διαγνωστεί έγκαιρα, πολλοί άνδρες αγνοούν τα πρώτα σημάδια ή δεν γνωρίζουν πώς να αυτοεξεταστούν. Η αυτοψηλάφηση όρχεων – μια διαδικασία απλή, ανώδυνη και γρήγορη – μπορεί να οδηγήσει σε έγκαιρη διάγνωση και επιτυχή θεραπεία.

Στο άρθρο αυτό, ο Χειρουργός Ουρολόγος- Ανδρολόγος, Δρ Κωνσταντίνος Μακαρούνης εξηγεί πώς γίνεται σωστά ο αυτοέλεγχος, ποια είναι τα συμπτώματα που πρέπει να σας κινητοποιήσουν και γιατί κάθε άνδρας πρέπει να έχει τον «δικό του» ουρολόγο, όπως κάθε γυναίκα έχει τον γυναικολόγο της.

Γιατί είναι σημαντική η εξέταση από ουρολόγο στη νεαρή ηλικία;

Σε αντίθεση με τις γυναίκες, οι οποίες επισκέπτονται τον γυναικολόγο ήδη από τη νεαρή ηλικία, οι άνδρες συχνά καθυστερούν να ενταχθούν σε μια προληπτική ιατρική παρακολούθηση. Ο τακτικός έλεγχος από τον ουρολόγο θα έπρεπε να καθιερωθεί ως πρότυπο, αντίστοιχο με την καθιερωμένη γυναικολογική εξέταση. Η πρόληψη, η ενημέρωση και η έγκαιρη διάγνωση είναι θεμέλια για τη διατήρηση της ανδρικής υγείας.

Είναι σημαντικό λοιπόν κάθε άνδρας από την ηλικία των 18 ετών να γνωρίζει ποιος είναι ο ουρολόγος του, προκειμένου να ενημερώνεται, να ελέγχεται και να προλαμβάνει σοβαρές καταστάσεις, όπως ο καρκίνος των όρχεων.

Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου των όρχεων;

Ο καρκίνος των όρχεων συχνά διαγιγνώσκεται με απλή αυτοψηλάφηση όρχεων από τον ίδιο τον άνδρα. Τα συχνότερα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ανώδυνη διόγκωση σε έναν από τους δύο όρχεις
• Αίσθημα σκληρίας ή ύπαρξη μάζας στο όσχεο
• Αίσθημα βάρους στο όσχεο
• Ήπιος πόνος στο κάτω μέρος της κοιλιάς ή στη βουβωνική χώρα
• Πιο σπάνια, ευαισθησία ή διόγκωση των μαστών
• Συμπτώματα από μεταστάσεις σε προχωρημένα στάδια: πόνος στη μέση, δύσπνοια, πόνος στο θώρακα

Σημειώνεται πως η συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν συνοδεύεται από πόνο, γεγονός που καθιστά τον αυτοέλεγχο ακόμη πιο σημαντικό. Οποιοδήποτε ασυνήθιστο εύρημα, όπως ένα σφικτό μόρφωμα ή μια αλλαγή στο μέγεθος ή το σχήμα του όρχι, πρέπει να ελέγχεται άμεσα από ειδικό. Η πρώιμη εμφάνιση και η ταχεία εξέλιξη της νόσου καθιστούν την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση με αυτοψηλάφηση όρχεων κρίσιμης σημασίας.

Πώς γίνεται η αυτοψηλάφηση όρχεων;

Η αυτοψηλάφηση όρχεων αποτελεί ένα εξαιρετικά απλό, αλλά σωτήριο προληπτικό μέτρο και συνιστάται να πραγματοποιείται τουλάχιστον μία φορά τον μήνα. Η κατάλληλη στιγμή είναι μετά από ζεστό ντους, όταν οι ιστοί του όσχεου να έχουν ζεσταθεί και χαλαρώσει, οπότε να μπορούν να ψηλαφηθούν καλύτερα. Όταν το όσχεο είναι «σφιγμένο» μπορεί η ψηλάφηση να μην είναι εύκολη.

Βήματα για την αυτοψηλάφηση όρχεων:

1. Σταθείτε ή ξαπλώστε σε άνετη ύπτια θέση.
2. Κρατήστε το όσχεο με το ένα χέρι και με τα δάχτυλα του άλλου χεριού (δείκτη, μέσου και αντίχειρα) ψηλαφήστε προσεκτικά τον κάθε όρχι ξεχωριστά.
3. Τοποθετήστε τον δείκτη και τον μέσο κάτω από τον όρχι και τον αντίχειρα από πάνω.
4. Πιέστε ελαφρά και ψηλαφήστε κυκλικά
5. Αναζητήστε οποιαδήποτε ασυνήθιστη σκληρία, διόγκωση ή εξόγκωμα.
6. Μην συγχέετε την επιδιδυμίδα (φυσιολογική μαλακή δομή σαν κορδόνι στο πίσω μέρος του όρχι) με παθολογικό εύρημα.

Οποιοδήποτε ύποπτο εύρημα πρέπει να οδηγήσει σε επίσκεψη σε ουρολόγο. Η διάγνωση βασίζεται στην κλινική εξέταση, τον υπερηχογραφικό έλεγχο, και ενδεχομένως αιματολογικούς δείκτες (β-hCG, AFP, LDH).

Τι συμβαίνει μετά τη διάγνωση;

Σε περίπτωση που διαγνωστεί κακοήθεια, συχνά απαιτείται η χειρουργική αφαίρεση του προσβεβλημένου όρχι. Ακολουθεί ιστολογική ανάλυση για τον ακριβή καθορισμό του τύπου του όγκου. Το πιο συχνό ιστολογικό είδος είναι το σεμίνωμα, το οποίο είναι πλήρως ιάσιμο στο 97%-98% των περιπτώσεων, εφόσον η διάγνωση γίνει εγκαίρως. Πριν την έναρξη οποιασδήποτε θεραπείας, συνιστάται κρυοσυντήρηση σπέρματος για τη διατήρηση της γονιμότητας. Ειδικά σε άνδρες με υπογονιμότητα ή μονήρη όρχι, η πρόληψη αποτελεί μονόδρομο. Πάντως, η υπογονιμότητα μπορεί να είναι πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι κακοήθειας. Αρκετοί ασθενείς διαγιγνώσκονται με καρκίνο των όρχεων κατά τη διερεύνηση προβλημάτων τεκνοποίησης. Για τον λόγο αυτό, είναι κρίσιμο κάθε άνδρας με υπογονιμότητα να εξετάζεται από ουρολόγο. Παράγοντες κινδύνου Αν και δεν υπάρχουν πάντα εμφανείς αιτίες, αρκετοί προδιαθεσικοί παράγοντες έχουν συσχετιστεί με την εμφάνιση του καρκίνου των όρχεων:

• Κρυψορχία (μη φυσιολογική κάθοδος όρχεων στη βρεφική ηλικία)
• Μικρολιθίαση όρχεων, διαγνωσμένη με υπερηχογράφημα
• Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου των όρχεων
• Ανδρική υπογονιμότητα, ιδίως σε περιπτώσεις αζωοσπερμίας (απουσίας σπερματοζωαρίων)
• Λευκή φυλή: παρατηρείται υψηλότερη συχνότητα σε λευκούς άνδρες
• Ιστορικό προηγούμενου καρκίνου στον άλλο όρχι

Η παρουσία αυτών των παραγόντων επιβάλλει τακτικό έλεγχο, ακόμη και αν δεν υπάρχουν εμφανή συμπτώματα.

Απαραίτητος ο τακτικός ουρολογικός έλεγχος

Σε κάθε περίπτωση, η αυτοεξέταση όρχεων είναι μια απλή, ανώδυνη και γρήγορη διαδικασία που μπορεί να σώσει ζωές. Ο τακτικός ουρολογικός έλεγχος και η εγρήγορση απέναντι σε οποιαδήποτε αλλαγή στο όσχεο αποτελούν το πρώτο και πιο ουσιαστικό βήμα για την πρόληψη.

Ο Δρ Κωνσταντίνος Μακαρούνης, Χειρουργός Ουρολόγος – Ανδρολόγος, προσφέρει ολοκληρωμένες υπηρεσίες πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας, με στόχο την επιτυχή αντιμετώπιση ουρολογικών παθήσεων.